Алба, төвүүд
Зохион байгуулалтын бүтцийн хувьд 1 хэлтэс, 2 төв, 3 албатай. Үүнд:
- Бодлого төлөвлөлт, удирдлагын хэлтэс,
- Эрдэм шинжилгээний төв,
- Музей судлалын мэргэжил арга зүйн төв,
- Сан хөмрөгийн алба
- Боловсрол, олон нийтийн хөтөлбөр, маркетингийн алба
- Аюулгүй байдал, үйлчилгээний алба багтана.
Монголын Үндэсний музей нь 61 ажилтантайгаар үйл ажиллагаа явуулж байна.
Үндсэн чиг үүргийн хувьд Монголын Үндэсний Музей нь монгол нутагт хүн анх аж төрөх болсон хуучин чулуун зэвсгийн үеэс эдүгээ хүртэлх нүүдэлчдийн түүх соёлын өв, угсаатны зүй, уламжлалт зан заншлыг товчоолон үзүүлсэн үзүүллэгийн 10 танхимтай сан хөмрөгтөө 60 гаруй мянган үзмэртэй үндэсний хэмжээний тэргүүлэх зэргийн Музей болсон юм. Монголын Үндэсний Музей нь Монгол Улсын нийт музейн үзмэрийн 30 гаруй хувийг хадгалж, дэлгэн үзүүлдэг музей, эрдэм шинжилгээ-сургалт судалгааны төв байгууллага юм.
Бодлого төлөвлөлт, удирдлагын хэлтэс нь музейн үндсэн үйл ажиллагааг бодлого, удирдлагаар хангаж, санхүү, хүний нөөц, гадаад харилцааг идэвхжүүлэн, менежментийг хэрэгжүүлэх, сан хөмрөгийг болзошгүй эрсдэлээс сэргийлэх, үнэлэх, музейн өдөр тутмын ажлыг тасралтгүй хэвийн ханган явуулна.
Эрдэм шинжилгээний төв нь Монгол Улсын үндэсний язгуур ашиг сонирхолд нийцсэн судалгаа, шинжилгээний төв бөгөөд музейн цуглуулгын судалгаа, археологи, угсаатны зүйн хээрийн судалгаа, үзүүллэг дэглэлт, гадаад дотоод үзэсгэлэнд оролцоход хамтран ажиллана. Дэлхий нийтэд түүх, соёл зан заншил, уламжлалаа таниулах, хүүхэд залуучуудад эх оронч үндэсний үзлийг төлөвшүүлэх эрхэм зорилгыг агуулна.
Гадаад, дотоодын судалгааны байгууллага, их, дээд сургууль, музейтэй хамтран археологи, түүх, угсаатан судлалын судалгааны төсөл хэрэгжүүлэх, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт түүх соёл, археологийн дурсгалын авран хамгаалах судалгаа хийх, сан хөмрөгөө баяжуулан, олдворуудыг сэргээн засварлах, боловсруулан судалж, эрдэм шинжилгээний эргэлтэд оруулах, тайлан, судалгааны бүтээл, каталог, эрдэм шинжилгээний сэтгүүл хэвлүүлэх, гадаад дотоодод тусгай үзэсгэлэн гаргах ажлыг зохион байгуулна.
Музей судлалын мэргэжил арга зүйн төв нь Улс, орон нутгийн музейг мэргэжил арга зүйгээр хангах ажлын хүрээнд музейн холбогдолтой хууль, дүрэм журам боловсруулахад оролцох, мэргэжил арга зүйн ном, сурах бичиг, гарын авлага, зөвлөмж холбогдох бусад материалын сан бүрдүүлж мэдээлэл өгөх, мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө туслалцаа үзүүлж, музейн ажилтнуудад зориулсан төрөл бүрийн мэргэшүүлэх онолын болон дадлагын сургалт зохион байгуулж, музейн менежмент, маркетинг, боловсрол, олон нийтийн хөтөлбөр, аюулгүй байдал, үзүүллэг дэглэлт болон сан хөмрөгийн хадгалалтын талаар зөвлөгөө өгч ажиллана. “Музей судлал” эрдэм шинжилгээний цуврал сэтгүүл, гарын авлага, зөвлөмж боловсруулан хэвлүүлэх, эрдэм шинжилгээний хурал зохион байгуулах, олон улсын төсөл хэрэгжүүлэх зэргээр Монголд музей судлалыг хөгжүүлэх, музейн ажлын арга зүйг боловсронгуй болгох, мэргэжилтэн боловсон хүчний чадавхыг сайжруулж, музей судлалаар мэргэшүүлэх гэрчилгээт сургалтыг зохион байгуулах эрх бүхий байна.
Боловсрол, олон нийтийн хөтөлбөр, маркетингийн алба нь музейн үйлчилгээг олон нийтэд хүргэх, үйл ажиллагааг сурталчлах, хүүхэд залуусыг соён гэгээрүүлэх, боловсрол-танин мэдэхүйн ажлаар эх оронч үзэл төлөвшүүлэх зорилтот хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж, ирээдүй хойч үе, залуучуудад соёлын өвөө сурталчлан таниулах, өвлүүлэх, уламжлуулах ажлуудыг музейн боловсролын хөтөлбөрөөр дамжуулан олон нийтийн хүртээл болгох талаар олон талт ажлуудыг гадна, дотын байгууллагуудтай хамтран зохион байгуулж, дэлхийн жишигт хүрсэн үйл ажиллагааг явуулна.
Сан хөмрөг, бүртгэлийн алба нь музейн цуглуулгыг баяжуулах, хадгалан хамгаалах, бүртгэн баримтжуулах, улсын болон байгууллагын тооллогыг батлагдсан хугацааны дагуу хийж, үзмэрийн бүрэн бүтэн, аюулгүй байдлыг хуулийн хүрээнд хариуцан ажиллана.
Аюулгүй байдал, үйлчилгээний алба нь гадаад, дотоодын үйлчлүүлэгчдийн сэтгэл ханамжийн баталгааг хангаж, үйлчлүүлэгчидтэй найрсгаар “Үйлчлүүлэгч хаан” урианы дор үйлчилгээний чанар, стандартыг тэргүүн зэрэгт гарган, бүтээгдэхүүн үйлчилгээний нэр төрлийг олшруулан ая тухтай байдлыг ханган ажиллана. Мөн үйлчилгээний ажилтнуудын ёс зүйг өндөрт өргөн, үйлчлүүлэгч нартай стандартын дагуу соёлч, боловсноор үйлчлэн ажиллана.